David S. Landes amerykański historyk oraz ekonomista, wieloletni profesor ekonomii i historii na Uniwersytecie Havarda. Urodził się i dorastał na Brooklynie. Studiował w City College of New York oraz na Harvardzie. W trakcie II wojny światowej został wcielony do wojska, gdzie służył w łączności. Autor popularnych książek o tematyce historyczno-ekonomicznej. W swojej karierze naukowej zajmował się badaniem głównego nurtu postępu ekonomicznego i modernizacji technicznej w historii powszechnej. Prace Landes’a spotkały się z bardzo dużym zainteresowaniem i aprobatą ze strony środowiska naukowego. Chociaż niektórzy badacze zarzucali mu nadmierny europocentryzm i  przypisywanie dużego znaczenia rozwojowego kapitalizmowi. Jednym z głównych krytyków prac Landes’a był ekonomista Stephen Marglin.

Książka “Bogactwo i nędza narodów” to fascynująca swoim rozmachem panorama dziejów świata. Autor opowiada na wstępie, że jego celem jest przedstawienie historii świata a zarazem ostrzega, że nie zamierza traktować wszystkich społeczeństw równo, co – teoretycznie – ma pomóc w określeniu głównego nurtu modernizacyjnego. Arbitralnie stwierdza, że przez „ostatnie tysiąc lat Europa (Zachód) przodowała w dziedzinie rozwoju i modernizacji”, a „techniczne pierwszeństwo Zachodu to fakt”. Landes dowodzi między innymi na czym polegał proces dążenia człowieka do teraźniejszości. Jak i czym odznaczał się na przestrzeni dziejów rozwój ekonomiczny świata i czy jego wpływ miał na kolejne pokolenia i narody. Landes  dowodzi ukazuje na czym polegał proces dążenia człowieka do teraźniejszości. Czym odznaczał się na przestrzeni dziejów rozwój ekonomiczny świata i jaki wpływ na jego poszczególne etapy wywarły kolejne pokolenia i narody. Wobec tego czytając książkę otrzymujemy pełen szczegółów, obiektywny, rzetelny, zaskakujący obraz postępu gospodarczego oraz modernizacji. Zasadniczą kwestią dzieła to dążenie do odpowiedzenia na pytanie umieszczone w jego podtytule : „Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy”. Pisarz próbuje się tego dowiedzieć analizując wydarzenia i zachowania. Jego rewelacyjne metafory na przykład: „Żyjemy w świecie, w którym panuje nierówność i zróżnicowanie. Można go z grubsza podzielić na trzy kategorie państw: takie, w których wydaje się mnóstwo pieniędzy na odchudzanie; takie, w których ludzie jedzą, żeby żyć, i takie, gdzie ludzie nie wiedzą, skąd zdobyć następny posiłek”, czy: „Różnicom tym towarzyszą ogromne kontrasty dotyczące wskaźników zachorowań i średniej długości życia. Mieszańcy państw bogatych martwią się o swoją starość, która coraz bardziej się wydłuża”. Niezmiennie pozwalają dostrzec konsekwencje pewnych zależności, o których wiarygodnie i interesująco pisze autor. Dużo uwagi autor poświęcił na opracowanie kwestii powodów dla których to właśnie Europejczycy stworzyli współczesną cywilizację naukowo-techniczną i nowożytną ekonomię. Podaje przykłady historyczne i wyjaśnia znaczenie spuścizny minionych pokoleń na nieraz bagatelne przejawy naszej codzienności. To intrygujący i bardzo rzadko spotykany w literaturze dotykającej dziejów cywilizacji pogląd. Landes jest jak najdalej od formułowania stanowczych sądów : „Nikt nie ma prostej odpowiedzi, a wszelkie propozycje panaceum należy zaliczyć do kategorii milenaryjnych marzeń”. Stosuje dystans godny naukowca, przy czym jest głęboko zaangażowany w to, co pisze. Książka warta polecenia wszystkim tym, którzy cenią dobrą prozę oraz dzieła pisarzy mówiących o kwestiach naukowych w sposób prosty i jednocześnie zachwycających formą – po prostu wirtuozów słowa.

                                                                                                             Agnieszka Bykowska

Udostępnij na Facebook

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Proszę uzupełnić to pole
Proszę uzupełnić to pole
Proszę wprowadzić prawidłowy adres e-mail.
You need to agree with the terms to proceed

Menu