Film z serii zdarzyło się w przeszłości – “Big Short” w reżyserii tytułowego Adam Mckaya ze wspaniałymi rolami, które zagrał m.in. Christian Bale, Steve Carell oraz Brad Pitt nakręcony został w 2015 roku. Film opowiada o kryzysie finansowym, a raczej o jego genezie w latach 2000 i ekspansji w latach 2006/2007/2008. Nie wszyscy czytelnicy pamiętają pewnie tamte lata – ostatnia hossa na GPW w Polsce, ceny nieruchomości szaleją, maleje bezrobocie i najważniejsze rozdają praktycznie wszystkim kredyty na wszystko, a w szczególności na hipoteki pod zakupy mieszkania. Osobiście pamiętamy, że można było wziąć kredyt na 120 i 130% wartości nieruchomości, gdzie dzisiaj uzyskanie 80% wartości jest naprawdę bardzo dobrym wynikiem.

W tytułowym filmie, który omawiam, kilka osób dostrzega niezależnie pewne prawidłowości w rynku, których rynek zdaje się nie dostrzegać. Michael Burry grany przez Christiana Bale dochodzi do wniosku, że cały rynek hipotek to jedna wielka fikcja finansowa, bez możliwości zachowania płynności w kolejnych okresach. Później do podobnych wniosków w inny sposób dochodzą inni bohaterowie. Mechanizm opierał się na tym, że w pierwszych okresach kupujący nieruchomości płacili tylko same preferencyjne odsetki, a że nieruchomości drożały w sposób ciągły, to nikt nie przejmował się tym co będzie w przypadku zakończenia karencji w spłaci kapitału, gdyż nieruchomość można było sprzedaż prawie natychmiast z zyskiem. Wszystko do czasu.

Ciekawostką dla wielu czytelników okazać się może, że większość rynku nie miała o niczym pojęcia, za wyjątkiem wąskiej grupy, która niejako udzielała czy też dodawała wiarygodności wszelkiego rodzaju instrumentom finansowym – tzw. agencja ratingowa. Jak się okazało nie działo się to przypadkiem. Jak się skończyło życie na konsumpcyjny kredyt większość z nas mogła się przekonać. Wszyscy bohaterowie zarobili duże pieniądze. Bohater grany przez Brada Pita rozmawiając z innymi uczestnikami rynku – odpowiedział – mniej więcej tak nie należy się cieszyć, że mamy rację, bo owszem zarobimy bardzo dużo ale większość społeczeństwa straci pracę, a część wszystkie swoje oszczędności życia. Innymi uczestnikami rynku także nie było łatwo podjąć decyzje w zakresie realizacji zysków jak i obrony swoich przekonań inwestycyjnych.

Reasumując film w sposób moim zdaniem genialny ukazał w krótkim tylko dwu godzinnym show kilka lat z życia gospodarki, która to pracowała na krach. Obowiązkowa pozycja w zakresie edukacji finansowej 🙂

Krzysztof Stosio