Książka “Chiny, Stany Zjednoczone i świat w oczach Wielkiego Mistrza Lee Kuan Yewa” jest zbiorem różnych wypowiedzi Lee Kuan Yewa – pierwszego premiera i wieloletniego przywódcy Singapuru – na temat miejsca i roli Stanów Zjednoczonych oraz Chin w kształtowaniu przyszłości świata. Lee Kuan Yew urodził się 16 września w Singapurze, w zamożnej chińskiej rodzinie, która mieszkała w Singapurze od 19 wieku. Po II wojnie światowej, Lee studiował prawo na Fitzwilliam College w Cambridge w Wielkiej Brytanii. W 1950 roku został przyjęty do palestry angielskiej, ale istniejące prawo zmusiło Lee do powrotu do Singapuru, gdzie w tym okresie był kolonią brytyjską i trzymał główną bazę marynarki brytyjskiej na Dalekim Wschodzie. Krajem rządził gubernator i Rada Legislacyjna. Na początku 1950 roku, w Singapurze pojawiały się rozmowy na temat reformy konstytucyjnej i niezależności. Lee stał się współtwórcą rządzącej od 1959 roku socjaldemokratycznej Partii Akcji Ludowej, a jednocześnie gorącym zwolennikiem niepodległości Singapuru. Po przyłączeniu Singapuru do Federacji Malezji został premierem stanowym. Wydał walkę korupcji urzędniczej i przestępczości. W polityce zagranicznej starał się przeciwstawiać ekspansji komunistów. Uzyskanie stabilności ekonomicznej kraju było dużym wyzwaniem dla Lee. Wszystkie analizy przeprowadzone na zamówienie władz Singapuru wskazywały, że jedynym sensownym modelem funkcjonowania ekonomicznego dla tego kraju jest wspólny język z Malezją, z kolei Malezja nie chciała takiego rynku, ponieważ Singapur stracił by swoje znaczenie jako baza handlowa. Lee Kuan Yew zaprosił więc do współpracy holenderskiego ekonomistę doktora Alberta Winsemiusa. Ich partnerstwo trwało przez długie lata, a Winsemius przedstawił premierowi wiele dobrych rozwiązań. Budował państwo otwarte i doskonale umiejscowione w globalnej gospodarce. Lee analizował najlepsze praktyki i wdrażał je u siebie. Nie narzekał na niską produktywność pracy w Singapurze, lecz zainicjował program jej polepszenia. Jednym z najbardziej imponujących projektów był dość złożony program działań zmierzających, aby każdy rodak był właścicielem swoich domów i mieszkań, a nie ich najemcą. Lee Kuan Yew jest wśród mężów stanu minionego półwiecza unikatem. Ten “ojciec założyciel”, i przez ponad pięć dekad dominująca w Singapurze postać. Przejął biedne, skorumpowane miasto-państwo i zbudował nowoczesny kraj, którego obywatele maja dziś wyższe dochody niż większość Amerykanów. Na arenie międzynarodowej nie ma osobistości, która wśród całego pokolenia przywódców amerykańskich, chińskich i z innych krajów świata cieszyłaby się takim powodzeniem.
Książka “Chiny, Stany Zjednoczone i świat w oczach Wielkiego Mistrza Lee Kuan Yewa” nie jest zwięzłym wykładem, lecz zbiorem myśli wygłoszonych w czasie wykładów, prezentacji, wywiadów i innych wystąpień Lee Kuan Yewa. Każdy rozdział zaczyna się od kluczowych pytań, a następnie przedstawia zwięzłe zestawienie odpowiedzi Lee. W książce znajdują się również rozdziały poświęcone demokracji, wzrostowi gospodarczemu, globalizacji i geopolityce, a także ekstremizmowi islamskiemu, czy fragmenty mówiące o demokracji oraz postawach rządzących i wyborców. Analizując filozofię Lee Juan Yewa na nasz rynek, nie sposób nie zgodzić, że dla rozwoju gospodarczego państwa ważne jest, aby zachęcać międzynarodowe firmy do inwestowania w Polsce. Warto również zauważyć, że wiele polskich przedsiębiorstw ma duży potencjał do tego, aby działać i podbijać zagraniczne rynki. Zapraszam do lektury.
Agnieszka Bykowska